Powiększone węzły chłonne szyjne stają się wyraźnie wyczuwalne i mogą być widoczne jako guzki lub zgrubienia w okolicy szyi – szczególnie pod żuchwą, w pobliżu uszu i po bokach szyi. Ich obecność powinna zwrócić uwagę, zwłaszcza jeśli towarzyszą jej niepokojące objawy, ponieważ powiększenie tych struktur często sygnalizuje działanie układu odpornościowego w odpowiedzi na infekcję lub inny proces chorobowy [1][2][3].
Jak rozpoznać powiększone węzły chłonne szyjne?
Powiększone węzły chłonne szyjne mają rozmiar przekraczający standardową wielkość ziarnka grochu (przekraczając zazwyczaj 1 cm), stając się wyczuwalne pod palcami, a niekiedy widoczne pod skórą w postaci uwypukleń [1][2]. Węzły chłonne szyjne mogą być miękkie, bolesne przy dotyku, ruchome, ale także twarde, nieruchome i niebolesne – szczególnie w przebiegu poważniejszych chorób [2][3].
Prawidłowy węzeł chłonny szyi rzadko jest wyczuwalny. Powiększenie zwykle ma miejsce w odpowiedzi na infekcje górnych dróg oddechowych, stany zapalne jamy ustnej lub inne schorzenia [2][3]. Sygnałem alarmowym powinna być wielkość utrzymująca się powyżej 2 tygodni, obecność gorączki, nocnych potów lub utraty masy ciała [1][3].
Co oznacza powiększenie węzłów chłonnych szyi?
Stanowią one ważny element układu limfatycznego odpowiedzialnego za filtrowanie patogenów i wspieranie obrony organizmu [1]. Powiększenie, nazywane limfadenopatią, w większości przypadków jest reakcją na infekcje lokalne, zwłaszcza dróg oddechowych, lub procesy zapalne w obrębie głowy i szyi [2][4]. Rzadziej przyczyny mają charakter ogólnoustrojowy lub nowotworowy [3].
Najczęściej przyczynę stanowi ostre zakażenie (wirusowe lub bakteryjne), stany zapalne dziąseł i gardła, mononukleoza zakaźna. Pojedynczy, jednostronnie powiększony węzeł najczęściej wskazuje na infekcję, z kolei obustronny lub mnogi sugeruje proces uogólniony [1][2].
Jakie objawy powinny zwrócić szczególną uwagę?
Obok samego powiększenia węzła chłonnego, istotne są objawy towarzyszące, takie jak ból, zaczerwienienie, obrzęk, trudności w przełykaniu, uczucie osłabienia czy gorączka [3]. Również nocne poty i wyraźna utrata masy ciała to symptomy, które wymagają pilnej konsultacji lekarskiej [2].
Szczególnie niepokojące są węzły twarde, nieruchome, niebolesne oraz powiększenia utrzymujące się powyżej dwóch tygodni [1][3]. Takie cechy mogą być charakterystyczne dla zmian nowotworowych lub procesów ogólnoustrojowych [2].
Proces powiększania węzłów chłonnych szyjnych – co dzieje się w organizmie?
Powiększenie węzła chłonnego jest skutkiem proliferacji limfocytów oraz komórek układu immunologicznego, które mnożą się w odpowiedzi na obecność antygenów, takich jak bakterie czy wirusy [2][4]. Procesowi towarzyszy lokalny stan zapalny, powodujący zaczerwienienie, obrzęk i bolesność tkanek [3].
Węzły chłonne bolesne i ruchome charakterystyczne są dla infekcji; twarde i nieruchome częściej pojawiają się w przebiegu chorób nowotworowych [1][3]. Symptomy ogólne, jak podwyższona temperatura oraz nocne poty, potęgują ryzyko poważniejszej choroby i nie powinny być bagatelizowane [2].
Diagnostyka powiększonych węzłów chłonnych szyi
Podstawową metodą jest badanie palpacyjne, podczas którego lekarz ocenia wielkość, konsystencję, ruchomość oraz bolesność węzłów chłonnych [1][2]. Stwierdzenie nieprawidłowych cech i obecność objawów towarzyszących jest wskazaniem do rozszerzenia diagnostyki o badania laboratoryjne, obrazowe (USG) lub – w razie potrzeby – biopsję węzła [3][4].
Szybka diagnostyka jest szczególnie ważna, gdy powiększenie utrzymuje się dłużej niż dwa tygodnie lub gdy obecne są alarmujące symptomy ogólne [2][3].
Podsumowanie: Kiedy należy zgłosić się do lekarza?
Węzły chłonne szyjne powiększają się zwykle w odpowiedzi na infekcję; ich wyczuwalność, bolesność i miękka konsystencja są typowe dla łagodnych, przemijających schorzeń [1][2]. Jednak utrzymywanie się powiększenia powyżej dwóch tygodni, obecność objawów ogólnych (gorączka, poty nocne, spadek masy ciała) oraz twarda, nieruchoma struktura wymagają pilnej oceny lekarskiej i dokładnej diagnostyki [3][4].
Regularna obserwacja oraz niezwłoczne zgłoszenie się po pomoc medyczną w razie wystąpienia niepokojących objawów pozwalają na szybkie rozpoznanie przyczyny i podjęcie odpowiedniego leczenia [2][3].
Źródła:
- [1] https://pelafen.pl/porady/powiekszone-wezly-chlonne-przyczyny-leczenie/
- [2] https://apteline.pl/artykuly/powiekszone-wezly-chlonne-objawy-i-leczenie-jak-rozpoznac-powiekszenie-wezlow-chlonnych
- [3] https://www.doz.pl/czytelnia/a12590-Jakie_moga_byc_przyczyny_powiekszania_sie_i_bolesnosci_wezlow_chlonnych
- [4] https://www.aptekarosa.pl/blog/article/660-czy-powiekszone-wezly-chlonne-lubia-cieplo-objawy-i-leczenie-stanu-zapalnego-wezlow-chlonnych.html
CentrumLaryngologiczne.pl to czołowy polski portal medyczny poświęcony zdrowiu górnych dróg oddechowych. Specjalizujemy się w przekazywaniu rzetelnej wiedzy laryngologicznej w przystępnej formie, łącząc najnowsze osiągnięcia nauki z praktycznymi potrzebami pacjentów.