Jak laryngolog bada zatoki podczas wizyty? Odpowiedź: Laryngolog diagnozuje zatoki przynosowe podczas wizyty, wykorzystując szczegółowy wywiad lekarski, badanie palpacyjne twarzy i szyi oraz rynoskopię przednią i badanie endoskopowe zatok. W razie potrzeby rozszerza diagnostykę o tomografię komputerową oraz przeprowadza oczyszczanie zatok. Poniżej przedstawiamy, jak krok po kroku przebiega badanie zatok laryngologiczne oraz jakie techniki i narzędzia stosuje lekarz podczas wizyty.
Etapy badania zatok przez laryngologa
Badanie zatok przynosowych zawsze rozpoczyna się od specjalistycznego wywiadu lekarskiego. Lekarz pyta o konkretne objawy, takie jak ból twarzy, ucisk, niedrożność nosa, przewlekły katar, spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła czy zaburzenia węchu. Wywiad pozwala ustalić zarówno charakter, jak i czas trwania dolegliwości oraz występowanie innych chorób, które mogłyby mieć wpływ na stan zatok [1][6][7].
Kolejnym krokiem jest badanie palpacyjne twarzy i szyi, które umożliwia ocenę ewentualnej bolesności oraz obecności obrzęków. Lekarz lekko naciska okolice zatok czołowych i szczękowych, szukając reakcji bólowej, która może świadczyć o stanie zapalnym [1].
W dalszej kolejności przeprowadzana jest rynoskopia przednia, polegająca na obejrzeniu wnętrza nosa przy pomocy wziernika oraz lampy czołowej. Pozwala ona ocenić wygląd błony śluzowej nosa, obecność wydzieliny czy polipów i innych patologii w obrębie jamy nosowej [1][6].
Na podstawie zebranego wywiadu i wyników badania fizykalnego laryngolog decyduje o zastosowaniu zaawansowanych metod diagnostycznych, odgrywających kluczową rolę w precyzyjnym rozpoznawaniu chorób zatok [7].
Badanie endoskopowe zatok i nosa
Jedną z najnowocześniejszych oraz najbardziej precyzyjnych metod diagnostycznych jest badanie endoskopowe zatok i nosa. Wykonywane jest po miejscowym znieczuleniu oraz oczyszczeniu nosa. Endoskop, czyli cienka rurka z kamerą, zostaje wprowadzony do nozdrzy, co umożliwia szczegółową ocenę stanu błony śluzowej, ujść zatok przynosowych i innych struktur w dużym powiększeniu [1][5][6][8][10].
To badanie endoskopowe pozwala wykryć nawet drobne zmiany, takie jak polipy, zrosty, ciała obce, skrzywienia przegrody czy stany zapalne. Procedura jest krótka, bezbolesna i nieinwazyjna, a jej wyniki lekarz obserwuje na monitorze w czasie rzeczywistym [5][8].
Aktualnym standardem jest ograniczanie rutynowego stosowania badań RTG zatok na rzecz właśnie endoskopii oraz tomografii komputerowej, które umożliwiają dokładniejszą diagnostykę przy minimalnej inwazyjności [1][2][5][6].
Diagnostyka obrazowa: tomografia komputerowa
Jeśli podstawowe badania nie przynoszą jednoznacznych rezultatów lub podejrzewa się złożoną patologię, stosowana jest tomografia komputerowa zatok. Pozwala ona na uzyskanie szczegółowych przekrojowych obrazów wszystkich zatok przynosowych, ukazując zmiany zapalne, stan błony śluzowej i niedrożności przewodów [1][2][6].
Tomografia komputerowa jest obecnie złotym standardem diagnostycznym w przypadkach trudnych, przewlekłych bądź wymagających leczenia zabiegowego. Minimalizuje ilość błędów związanych z ograniczeniami konwencjonalnego RTG [2][6]. Badanie RTG, choć trwa zaledwie kilka minut, nie jest już rekomendowane jako podstawowe narzędzie diagnostyczne ze względu na znacznie niższą dokładność w ocenie struktur zatok [2].
Oczyszczanie zatok podczas wizyty – istotna procedura wspomagająca
Podczas wizyty laryngologicznej często wykonywane jest także oczyszczanie zatok, szczególnie gdy obserwuje się zalegającą wydzielinę i stan zapalny. Najczęściej stosuje się płukanie metodą Proetza, podczas którego lekarz wprowadza przez jeden otwór nosowy płyn fizjologiczny lub antyseptyczny, a przez drugi odsysa wydzielinę [3].
Procedura ta jest nieinwazyjna i przynosi wyraźną poprawę drożności zatok, zmniejsza obrzęk śluzówki oraz daje szybką ulgę w dolegliwościach [3]. Płukanie odbywa się w pozycji leżącej z odchyleniem głowy, a pacjent powtarza sylabę „ku”, co zapobiega dostaniu się płynu do gardła. Oczyszczanie zatok stanowi nie tylko element leczenia, lecz także cenne uzupełnienie diagnostyki, pozwalając na lepszą ocenę stanu śluzówki podczas kontroli [3].
Znaczenie wywiadu i badania fizykalnego w diagnostyce zatok
Wywiad lekarski oraz badanie palpacyjne to kluczowe elementy każdej wizyty laryngologicznej, stanowiące podstawę decyzji o dalszym postępowaniu [1][7][9]. Na tym etapie lekarz może już z dużym prawdopodobieństwem rozpoznać najczęściej występujące infekcje zatok na podstawie bólu, niedrożności nosa, kataru, kaszlu czy zaburzeń węchu [6].
Uzyskane w ten sposób informacje są wykorzystywane do ukierunkowania badań dodatkowych, takich jak endoskopia lub tomografia komputerowa, które pozwalają potwierdzić rozpoznanie, ocenić zakres zmian i podjąć odpowiednie leczenie. Łączenie wyników wszystkich etapów zwiększa skuteczność całego procesu diagnostycznego [1][2][5].
Podsumowanie – Komplementarność metod badania zatok
Pełna diagnostyka zatok u laryngologa obejmuje kilka powiązanych metod: szczegółowy wywiad i dokładne badanie palpacyjne, rynoskopię przednią, badanie endoskopowe oraz tomografię komputerową w razie potrzeby. Oczyszczanie zatok metodą Proetza stanowi przydatne uzupełnienie całego procesu, zwłaszcza w przewlekłych i opornych na leczenie przypadkach [1][2][3][5][6][8][10].
Nowoczesna diagnostyka zatok ogranicza stosowanie badań RTG na rzecz bezpieczniejszych i dokładniejszych technik. Wywiad, badanie palpacyjne oraz dostępne metody obrazowe i zabiegowe pomagają lekarzowi precyzyjnie zidentyfikować problem oraz dobrać skuteczną terapię, zapewniając tym samym skuteczną pomoc pacjentowi [1][2][5][6][8][10].
Źródła:
- https://medsen.pl/z-praktyki-laryngologa-zapalenie-zatok-czy-przeziebienie/
- https://www.doz.pl/czytelnia/a15488-RTG_zatok__jak_wyglada_badanie_i_kiedy_nalezy_je_wykonac_Co_mozna_zdiagnozowac_dzieki_przeswietleniu_zatok
- https://med-24.com.pl/laryngolog-jak-wyglada-wizyta-i-jakie-badania-wykonuje
- https://pediatrzy.com/jak-wyglada-badanie-laryngologiczne-u-dzieci/
- https://chorezatoki.pl/chore-zatoki/badanie-zatok/badanie-endoskopowe-zatok/
- https://www.luxmed.pl/dla-pacjenta/uslugi/leczenie-i-zabiegi/leczenie-zatok
- https://milmedica.pl/badanie-u-laryngologa/
- https://imed24.pl/blog/endoskopia-laryngologiczna-co-to-za-badanie-na-czym-polega-kiedy-warto-z-niego-skorzystac/
- https://www.nowomed.pl/aktualnosci/czym-zajmuje-sie-laryngolog-i-kiedy-nalezy-sie-do-niego-zglosic
- https://lardent.com.pl/laryngologia/
CentrumLaryngologiczne.pl to czołowy polski portal medyczny poświęcony zdrowiu górnych dróg oddechowych. Specjalizujemy się w przekazywaniu rzetelnej wiedzy laryngologicznej w przystępnej formie, łącząc najnowsze osiągnięcia nauki z praktycznymi potrzebami pacjentów.