Zatoki szczękowe to największe spośród zatok przynosowych, ulokowane symetrycznie po obu stronach nosa w obrębie kości szczękowych. Ich prawidłowa funkcja jest szczególnie istotna podczas przeziębienia, kiedy często pojawia się ból, uczucie ucisku i zatkania w tej okolicy. W tym artykule znajdziesz odpowiedź na pytanie: co jest dobre na zatoki szczękowe podczas przeziębienia, w oparciu o rzetelne dane i analizy naukowe.
Rola zatok szczękowych i mechanizm problemów podczas przeziębienia
Zatoki szczękowe są wyściełane błoną śluzową z rzęskami, której głównym zadaniem jest produkcja śluzu, nawilżanie oraz ogrzewanie powietrza, a także eliminacja drobnoustrojów i zanieczyszczeń z wdychanego powietrza [1][2]. Przez otwór zwany rozworem szczękowym łączą się z jamą nosową, co umożliwia ich wentylację oraz drenaż śluzu [1][3].
Podczas infekcji wirusowych górnych dróg oddechowych dochodzi do obrzęku błony śluzowej, co zwęża ujście zatoki i prowadzi do utrudnienia odpływu śluzu. W konsekwencji gromadzący się śluz powoduje wzrost ciśnienia we wnętrzu zatok, co objawia się bólem i uczuciem zatkania [1][3].
Sposoby łagodzenia objawów przeziębienia w obrębie zatok szczękowych
Kluczem do złagodzenia objawów jest przywrócenie drożności ujść zatok i zmniejszenie stanu zapalnego błony śluzowej. Pozwala to na prawidłowy drenaż śluzu oraz ograniczenie bólu i ucisku [3]. Do najskuteczniejszych metod należą:
- Inhalacje parowe – para wodna z dodatkiem olejków eterycznych, takich jak eukaliptusowy czy miętowy, wykazuje działanie rozrzedzające śluz oraz łagodzące obrzęk śluzówki, co wspomaga jego odpływ [3].
- Picie dużej ilości płynów – odpowiednie nawodnienie organizmu zapewnia prawidłową konsystencję śluzu, ułatwiając jego usuwanie.
- Nawilżanie powietrza – korzystnie wpływa na komfort oddychania oraz wspomaga pracę błon śluzowych, które u zdrowej osoby są odpowiedzialne za nawilżenie nawet 10 tys. litrów powietrza dziennie [2].
- Odpoczynek – regeneracja organizmu przyśpiesza zwalczanie infekcji.
Leki stosowane w łagodzeniu dolegliwości zatok szczękowych
W przypadku silnych dolegliwości bólowych lub wyraźnych objawów zatkania zatok można sięgnąć po leki obkurczające śluzówkę (np. krople do nosa zawierające oksymetazolinę), które zmniejszają obrzęk oraz przywracają drożność rozworu szczękowego [3]. Równolegle zaleca się środki przeciwbólowe i przeciwzapalne. W razie utrzymywania się objawów lub podejrzenia nadkażenia bakteryjnego, konieczna jest konsultacja lekarska – specjalista może zadecydować o zastosowaniu antybiotykoterapii [3].
Należy pamiętać, że działania farmakologiczne powinny być prowadzone zgodnie z zaleceniem lekarza, zwłaszcza w przypadku przewlekłych dolegliwości lub współistnienia innych schorzeń.
Znaczenie drenażu oraz profilaktyka problemów z zatokami
Przepływ śluzu z zatok do jamy nosowej jest kluczowy dla utrzymania ich zdrowia. Drenaż zatok szczękowych zapobiega namnażaniu się patogenów i rozwojowi nadkażeń bakteryjnych [3]. Prawidłowa czynność błony śluzowej oraz ruch rzęsek to mechanizmy naturalnie chroniące organizm przed powikłaniami [1][2].
Zapobieganie problemom z zatokami obejmuje przede wszystkim unikanie gwałtownych zmian temperatury, dbanie o higienę nosa oraz unikanie alergenów, które mogą prowokować stan zapalny śluzówki [3].
Powiązania zatok szczękowych ze zdrowiem zębów
Ze względu na bliskie sąsiedztwo korzeni zębów górnych i zatok szczękowych, istnieje ryzyko przenikania stanów zapalnych z zębów do zatok. Może to prowadzić do bardziej złożonego przebiegu infekcji oraz wymagać konsultacji zarówno stomatologicznej, jak i laryngologicznej [1][4][5].
Z tego względu przy nawracających lub nietypowych objawach w obrębie zatok należy zwracać uwagę również na stan uzębienia, by skutecznie eliminować wszystkie możliwe źródła infekcji.
Podsumowanie najlepszych praktyk na zatoki szczękowe podczas przeziębienia
Najważniejszymi działaniami na zatoki szczękowe podczas przeziębienia są: stosowanie inhalacji parowych, odpowiednie nawadnianie organizmu, nawilżanie powietrza w pomieszczeniu, odpoczynek oraz – w razie potrzeby – leki obkurczające i przeciwbólowe. Istotne jest także dbanie o higienę nosa i unikanie czynników drażniących. W przypadku utrzymujących się lub narastających dolegliwości niezbędna jest konsultacja specjalistyczna.
Źródła:
- [1] https://stomatologa.pl/anatomia/zatoki-szczekowe
- [2] https://www.medicover.pl/o-zdrowiu/zatoki-do-czego-sluza-i-dlaczego-przysparzaja-tyle-problemow,5046,n,3707
- [3] https://www.praktycznastomatologia.pl/artykul/diagnostyka-i-leczenie-zatok-szczekowych
- [4] https://pl.wikipedia.org/wiki/Zatoka_szcz%C4%99kowa_cz%C5%82owieka
- [5] https://www.dentilove.pl/blog/zatoki-szczekowe-a-zeby

CentrumLaryngologiczne.pl to czołowy polski portal medyczny poświęcony zdrowiu górnych dróg oddechowych. Specjalizujemy się w przekazywaniu rzetelnej wiedzy laryngologicznej w przystępnej formie, łącząc najnowsze osiągnięcia nauki z praktycznymi potrzebami pacjentów.