Endoskopia laryngologiczna to nowoczesne, obrazowe badanie diagnostyczne, które umożliwia dokładną ocenę struktur górnych dróg oddechowych i pokarmowych, takich jak nos, gardło, krtań oraz górna część tchawicy, przy użyciu specjalistycznego endoskopu wyposażonego w kamerę i źródło światła [1][2][3][4]. Badanie to wykonywane jest najczęściej ambulatoryjnie, jest mało inwazyjne i dobrze tolerowane przez pacjentów [1][4][6].
Na czym polega endoskopia laryngologiczna?
Podstawową zasadą endoskopii laryngologicznej jest bezpośrednia wizualizacja wnętrza nosa, gardła, krtani oraz górnej części tchawicy przy pomocy specjalnego urządzenia – endoskopu [1][2][3][4]. Endoskop wprowadzany jest zwykle przez nos, usta lub przewód słuchowy zewnętrzny, zależnie od tego, które struktury mają być ocenione [1][3][5]. Urządzenie to składa się z cienkiego przewodu zakończonego kamerą oraz źródłem światła, które pozwala lekarzowi precyzyjnie oglądać wnętrze dróg oddechowych i pokarmowych na monitorze w czasie rzeczywistym [1][6].
Badanie polega na powolnym i delikatnym wprowadzeniu endoskopu, unikając ucisku tkanek, co minimalizuje dyskomfort pacjenta [8]. Procedura zwykle nie wymaga znieczulenia lub wykonywana jest ze znieczuleniem miejscowym, co dodatkowo ogranicza ryzyko i ułatwia szybki powrót do codziennych czynności [1][4][6].
Rodzaje endoskopów stosowanych w laryngologii
W laryngologii wykorzystuje się dwa główne typy endoskopów: giętkie endoskopy (fiberoskopy) oraz endoskopy sztywne [1][3][4]. Giętkie fiberoskopy posiadają elastyczną konstrukcję i mniejszą średnicę, co umożliwia badanie trudno dostępnych miejsc, także u dzieci lub osób z odruchem wymiotnym [3][5]. Dzięki fiberoskopii można łatwiej ocenić struktury o skomplikowanej anatomii. Z kolei endoskopy sztywne zapewniają lepszy wgląd w okolice ujścia zatok i są preferowane w przypadku konieczności pobrania biopsji lub wykonania drobnych zabiegów chirurgicznych [1].
Obraz z endoskopu jest wyświetlany na monitorze, co pozwala lekarzowi na bieżącą ocenę oraz archiwizację wyników badania w celu dalszej analizy [1][3].
Zakres zastosowania endoskopii laryngologicznej
Endoskopia laryngologiczna pozwala na wykrycie zmian o charakterze patologicznym, takich jak infekcje, polipy, czy nowotwory, które często są niewidoczne w tradycyjnym badaniu laryngologicznym [2][3][4]. Procedura ta jest wykorzystywana zarówno do oceny zmian zapalnych i nowotworowych dróg oddechowych, jak również w diagnostyce zaburzeń oddychania, chrapania czy przy podejrzeniu obecności ciał obcych [1][3][4].
Endoskopię laryngologiczną wykonuje się między innymi podczas oceny jamy nosowej, zatok, gardła, krtani oraz uszu [3][4][5]. Dzięki tej metodzie można również przeprowadzić drobne zabiegi, jak usuwanie ciał obcych, pobieranie wycinków do biopsji, a także niewielkie interwencje chirurgiczne czy iniekcje [1][7].
Kiedy wykonuje się endoskopię laryngologiczną?
Wskazaniami do wykonania endoskopii laryngologicznej są wszelkie objawy sugerujące zmiany w obrębie górnych dróg oddechowych i pokarmowych, których nie da się jednoznacznie ocenić innymi metodami diagnostycznymi [1][2]. Badanie wykonuje się w przypadku przewlekłego kataru, nawracających infekcji, trudności w oddychaniu, przewlekłego bólu gardła, chrypki czy krwawień z nosa [2][3][4]. Endoskopia jest także metodą z wyboru przy podejrzeniach zmian nowotworowych oraz w sytuacjach wymagających pobrania materiału do badań histopatologicznych [1][4].
Dzięki małoinwazyjności oraz możliwości wykonywania badania ambulatoryjnie, endoskopia może być stosowana zarówno u dorosłych, jak i dzieci, co pozwala na szybkie podjęcie właściwej terapii i monitorowanie efektów leczenia [1][3][6].
Jak wygląda przebieg badania endoskopowego?
Procedura endoskopowa przeprowadzana jest w warunkach ambulatoryjnych i trwa zwykle kilka minut [1][3]. Najpierw pacjent zostaje poinformowany o przebiegu badania oraz ewentualnych odczuciach, jakie mogą się pojawić podczas wprowadzania endoskopu [1][4]. W zależności od miejsca wykonywania badania oraz preferencji pacjenta możliwe jest zastosowanie znieczulenia miejscowego, np. w postaci aerozolu [1][6].
Lekarz stopniowo wprowadza endoskop przez nos, usta lub przewód słuchowy, cały czas kontrolując ruch urządzenia, aby nie powodować ucisku tkanek i minimalizować dyskomfort [8]. Podczas badania lekarz obserwuje na monitorze obraz wnętrza badanych struktur. W razie potrzeby możliwe jest wykonanie dodatkowych czynności, takich jak pobranie materiału do badań lub lokalne zabiegi [1][7]. Po zakończonej procedurze pacjent zazwyczaj może od razu powrócić do normalnej aktywności [4][6].
Zalety i bezpieczeństwo endoskopii laryngologicznej
Do najważniejszych zalet endoskopii laryngologicznej należy jej nieinwazyjność, szybkość wykonania, niewielkie ryzyko powikłań oraz możliwość przeprowadzenia badania ambulatoryjnie [1][4][6]. Dzięki precyzyjnej wizualizacji wnętrza dróg oddechowych i pokarmowych możliwe jest wykrycie nawet bardzo drobnych zmian, co przyczynia się do skuteczniejszego leczenia schorzeń laryngologicznych [2][3][4].
Procedura jest dobrze tolerowana zarówno przez dorosłych, jak i dzieci, a stosowanie elastycznego endoskopu pozwala na przeprowadzenie badania u pacjentów z odruchem wymiotnym [3][5]. Endoskopia umożliwia ponadto wykonywanie drobnych zabiegów bez konieczności hospitalizacji, co stanowi dodatkową korzyść dla pacjenta [1][7].
Podsumowanie
Endoskopia laryngologiczna stanowi złoty standard w diagnostyce schorzeń nosa, gardła, krtani, zatok oraz uszu. Umożliwia precyzyjną ocenę trudno dostępnych miejsc, wykrycie patologii niewidocznych w tradycyjnych badaniach oraz wykonanie drobnych zabiegów w warunkach ambulatoryjnych [1][2][3][4]. Jest to badanie szybkie, bezpieczne i dobrze tolerowane, szeroko wykorzystywane w nowoczesnej praktyce laryngologicznej [1][4][6].
Źródła:
- [1] https://otolitum.pl/blog/endoskopia-w-laryngologii-co-to-jest-i-jakie-sa-jej-glowne-odmiany
- [2] https://krajmed.pl/endoskopia-laryngologiczna-co-to-jest/
- [3] https://www.luxmed.pl/dla-pacjenta/uslugi/badania/endoskopia-laryngologiczna
- [4] https://imed24.pl/blog/endoskopia-laryngologiczna-co-to-za-badanie-na-czym-polega-kiedy-warto-z-niego-skorzystac/
- [5] https://pesmed.pl/endoskopia-laryngologiczna/
- [6] https://rafalchmielewski.pl/badanie-endoskopowe-w-laryngologii/
- [7] https://www.medistore.com.pl/a/zdrowie/endoskopia
- [8] https://www.mp.pl/otolaryngologia/artykuly/nosizatoki/158609,badanie-endoskopowe-jam-nosa-i-nosogardla
CentrumLaryngologiczne.pl to czołowy polski portal medyczny poświęcony zdrowiu górnych dróg oddechowych. Specjalizujemy się w przekazywaniu rzetelnej wiedzy laryngologicznej w przystępnej formie, łącząc najnowsze osiągnięcia nauki z praktycznymi potrzebami pacjentów.