Audiogram jest podstawowym narzędziem diagnostycznym w audiologii, pozwalającym na ocenę stanu słuchu oraz wskazującym, czy występuje niedosłuch i jaki jest jego rodzaj. Szybka i prawidłowa interpretacja wyników audiogramu umożliwia dobór skutecznej terapii, rehabilitacji i urządzeń wspomagających słyszenie [1][3][4].
Czym jest audiogram – budowa i przedstawione wartości
Audiogram to graficzny wykres, prezentujący wyniki audiometrii tonalnej. Na osi poziomej (X) oznaczone są częstotliwości dźwięku – od najniższych (125 Hz) do najwyższych (8000 Hz). Oś pionowa (Y) przedstawia poziom natężenia dźwięku, zwykle w zakresie od -10 dB do 120 dB. Na wykresie wyodrębnia się linie dla każdego ucha: prawe oznaczane są czerwonym kolorem (O), lewe – niebieskim (X) [1].
Audiogram obrazuje próg słyszenia – najcichszy dźwięk słyszalny przez pacjenta na danej częstotliwości. Prezentowane są także dwie krzywe oddzielnie – dla przewodnictwa powietrznego oraz kostnego. Ten podział umożliwia ustalenie dokładnego charakteru uszkodzenia słuchu [3].
Jak przebiega badanie i co oznaczają wyniki?
Badanie audiometryczne wykonuje się przy użyciu profesjonalnego audiometru. Urządzenie emituje dźwięki o różnych częstotliwościach i natężeniu, przesyłane pojedynczo do każdego ucha przez słuchawki. Osoba badana sygnalizuje moment usłyszenia sygnału, pozwalając określić próg słyszenia powietrznego. Równolegle oceniany jest próg słyszenia kostnego za pomocą wibratora kostnego, co pozwala ocenić przewodnictwo dźwięku przez kości czaszki, z pominięciem ucha zewnętrznego i środkowego [3].
Otrzymany audiogram pokazuje na jakich częstotliwościach i natężeniach pojawiają się przekroczenia normy. Wynik prawidłowy to próg słyszenia na wszystkich częstotliwościach w zakresie 0-25 dB. Wyższe wartości wskazują na różne postacie niedosłuchu: najczęściej pogorszenie słuchu wysokotonowego, rzadziej na całej szerokości pasma dźwięków [2].
Interpretacja audiogramu – rozpoznanie rodzaju i stopnia niedosłuchu
Porównanie profilu krzywych obu uszu oraz różnicy między przewodnictwem powietrznym i kostnym pozwala precyzyjnie zidentyfikować typ niedosłuchu. Rozróżnia się cztery główne rodzaje ubytków słuchu: przewodzeniowy, odbiorczy, mieszany i nerwowy [4].
Kiedy wartości obu progów (kostny i powietrzny) są zbieżne i przekraczają normę, świadczy to o niedosłuchu odbiorczym lub nerwowym. Jeśli widoczna jest znacząca różnica między progami, rozpoznaje się niedosłuch przewodzeniowy. Niedosłuch mieszany dotyczy obu mechanizmów jednocześnie. Audiogram precyzyjnie ilustruje zakres uszkodzeń w funkcji zarówno częstotliwości, jak i natężenia dźwięku [3][4].
Kiedy audiogram wskazuje na konieczność leczenia lub aparatu słuchowego?
Wyniki audiogramu bezpośrednio wpływają na dobór terapii – różnice w krzywych, poziomy progowe oraz zakres ubytków determinują konieczność wdrożenia rehabilitacji, zastosowania aparatów słuchowych lub kwalifikacji do wszczepienia implantu ślimakowego. Kluczowe znaczenie ma także ocena przez audiometrię mowy, która wskazuje, w jakim stopniu ubytek słuchu uniemożliwia rozumienie mowy [4].
Każda odchylenie od normy, nawet łagodne, warto skonsultować z lekarzem specjalistą, by zapobiec pogłębianiu się zaburzeń i uzyskać właściwą pomoc [2].
Podsumowanie – jak czytać audiogram i dlaczego to ważne?
Audiogram to wiarygodny obraz słyszenia, ukazujący próg słyszenia na różnych częstotliwościach oraz dokładnie rozróżniający typ i stopień niedosłuchu. Analiza obu uszu i przewodnictw prowadzi do trafnej diagnozy oraz pozwala zatwierdzić odpowiednie kierunki leczenia. Rozpoznanie zmian na audiogramie umożliwia nie tylko wykrycie zaburzeń, ale też ocenę wpływu ubytku na jakość życia pacjenta oraz konieczność wdrożenia właściwych rozwiązań wspomagających słuch [1][4].
Źródła:
- [1] https://swpzdrowie.org.pl/porady/501-czym-jest-audiogram-i-jak-go-odczytac
- [2] https://omnifon.pl/blog/jak-odczytac-wyniki-audiogramu/
- [3] https://fonetika.pl/badania-sluchu/co-to-jest-audiogram/
- [4] https://www.geers.pl/sluch/profilaktyka-sluchu/audiogram/
CentrumLaryngologiczne.pl to czołowy polski portal medyczny poświęcony zdrowiu górnych dróg oddechowych. Specjalizujemy się w przekazywaniu rzetelnej wiedzy laryngologicznej w przystępnej formie, łącząc najnowsze osiągnięcia nauki z praktycznymi potrzebami pacjentów.