Przeziębienie jest częstą infekcją wirusową w populacji ogólnej, a kobiety w ciąży nie są od niej wolne. Kluczowa kwestia, która nurtuje wiele przyszłych mam, to wpływ tej pozornie łagodnej infekcji na przebieg ciąży oraz zdrowie płodu. W dalszej części artykułu wyjaśniamy, kiedy przeziębienie może być niebezpieczne, jakie czynniki zwiększają ryzyko powikłań i czym różni się przeziębienie od grypy w kontekście ciąży.
Wpływ przeziębienia na ciążę
Przeziębienie, objawiające się kaszlem, katarem, bólem gardła oraz bólami mięśniowo-stawowymi, samo w sobie bez gorączki najczęściej nie wpływa istotnie na zdrowie płodu ani na przebieg ciąży. Dane z badań przeprowadzonych na ponad 38 tysiącach noworodków nie wykazały wzrostu ryzyka dla dziecka poza łagodną anemią u matek przeziębionych w ciąży.[1][2] Przeciętna kobieta ciężarna, podobnie jak reszta populacji, może doświadczyć przeziębienia nawet 2–3 razy w roku.[2]
Najważniejszym czynnikiem ryzyka nie jest jednak sama obecność infekcji, a pojawienie się wysokiej gorączki, zwłaszcza w pierwszym trymestrze ciąży. Gorączka może działać teratogennie, prowadząc do powikłań, takich jak wady rozwojowe, poród przedwczesny lub nawet wewnątrzmaciczne obumarcie płodu.[1][2]
Transmisja wirusa i zmiany odporności w ciąży
Podczas ciąży układ odpornościowy kobiety ulega znacznym zmianom. To sprawia, że przeziębienie może przebiegać ciężej lub trwać dłużej niż przed ciążą.[2] Istnieje również możliwość tzw. transmisji wertykalnej wirusa do płodu. Jednakże badania wskazują, że nie samo zakażenie, ale przede wszystkim towarzysząca mu wysoka gorączka wpływa na zwiększenie ryzyka dla płodu.[1]
Znaczenie gorączki w przebiegu przeziębienia
Wysoka temperatura ciała matki w I trymestrze ciąży może niekorzystnie wpływać na rozwój organów dziecka. Badania NBDPS CDC wykazały, że gorączka w początkowej fazie ciąży znacząco zwiększa ryzyko poważnych wad rozwojowych, takich jak rozszczep kręgosłupa czy bezmózgowie.[2] Mimo że przeziębienie bez gorączki nie stanowi typowego zagrożenia, każde wystąpienie podwyższonej temperatury należy skonsultować z lekarzem.[1][2]
Leki stosowane w przeziębieniu a ryzyko dla płodu
Jednym z istotnych zagrożeń związanych z leczeniem przeziębienia w ciąży jest niekontrolowane stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). W szczególności w trzecim trymestrze stosowanie NLPZ może prowadzić do zamknięcia przewodu Botalla u płodu, co skutkuje poważnymi komplikacjami, jak zaburzenia krążenia płucnego, wielowodzie, poronienia czy wady wrodzone.[3] Z tego powodu kobiety w ciąży powinny unikać samodzielnego sięgania po tego typu leki i skonsultować się z lekarzem przed ich użyciem.[3]
Grypa a przeziębienie — znaczące różnice w ryzyku
Grypa wykazuje podobne objawy do przeziębienia, jednak jej przebieg i konsekwencje dla kobiety w ciąży oraz płodu są znacznie poważniejsze. Przebieg grypy u ciężarnych wiąże się z wyższym ryzykiem wcześniejszego porodu oraz niskiej masy urodzeniowej noworodka.[4] Analizy wykazały, że kobiety ciężarne zakażone wirusem grypy pandemicznej AH1N1 były o 40% bardziej narażone na przedwczesny poród oraz dwukrotnie częściej rodziły dzieci z niską masą ciała niż osoby niezakażone.[4] Dlatego rozróżnienie przeziębienia i grypy w ciąży oraz odpowiednia profilaktyka, w tym szczepienia, mają kluczowe znaczenie.[4]
Podsumowanie — czy przeziębienie jest niebezpieczne w ciąży?
Przeziębienie bez gorączki zwykle nie wpływa negatywnie na przebieg ciąży ani zdrowie płodu.[2] Najistotniejszym czynnikiem ryzyka dla dziecka jest wysoka gorączka we wczesnej ciąży oraz nieprawidłowe leczenie farmakologiczne, zwłaszcza przyjmowanie NLPZ.[1][2][3] Grypa, pomimo podobnych objawów, stanowi daleko większe niebezpieczeństwo dla ciężarnej oraz jej dziecka.[4] Kobiety w ciąży powinny zawsze konsultować się z lekarzem w przypadku wystąpienia gorączki lub ciężkich objawów infekcji.
Źródła:
- [1] https://podyplomie.pl/medical-tribune/18102,przeziebiona-kobieta-ciezarna
- [2] https://babkamedica.pl/wpis/41,czy-przeziebienie-w-czasie-ciazy-jest-niebezpieczne-dla-dziecka
- [3] https://meavita.pl/przeziebienie-w-ciazy/
- [4] https://www.mp.pl/szczepienia/przeglad/grypa/215809,zachorowanie-na-grype-u-kobiet-w-ciazy-ma-negatywny-wplyw-na-zdrowie-noworodkow
CentrumLaryngologiczne.pl to czołowy polski portal medyczny poświęcony zdrowiu górnych dróg oddechowych. Specjalizujemy się w przekazywaniu rzetelnej wiedzy laryngologicznej w przystępnej formie, łącząc najnowsze osiągnięcia nauki z praktycznymi potrzebami pacjentów.