Audiometria subiektywna a obiektywna jakie mają zastosowanie?

Audiometria subiektywna oraz audiometria obiektywna stanowią dwa główne nurty diagnostyki słuchu. Podstawową różnicą jest wymaganie lub brak aktywnej współpracy pacjenta podczas wykonywania badania. Wybór metody zależy od możliwości psychofizycznych badanego i celu diagnostycznego, co bezpośrednio przekłada się na jej zastosowanie w praktyce klinicznej [1][2][3][4].

Na czym polega audiometria subiektywna i jakie ma zastosowanie?

Audiometria subiektywna to czynny test słuchu, podczas którego pacjent reaguje na emitowane dźwięki poprzez zgłaszanie momentu ich słyszenia. Badanie przebiega tak, że osoba badana otrzymuje bodźce akustyczne o różnym natężeniu i częstotliwości; jej odpowiedzi pozwalają na ocenę progu słyszenia oraz sprawności przewodnictwa powietrznego i kostnego słuchu [1][5]. Testy mogą obejmować zarówno tony czyste, jak i słowa, co umożliwia diagnozowanie w kontekście rozumienia mowy.

Audiometria subiektywna sprawdza się u dorosłych i dzieci, które są w stanie świadomie współpracować i zgłaszać swoje wrażenia słuchowe. Stanowi ona podstawę oceny stopnia ubytku słuchu, szczególnie w przypadku podejrzenia głuchoty, niedosłuchu przewodzeniowego lub odbiorczego [1][2]. Typowym zastosowaniem jest weryfikacja progu słyszenia, na przykład zdolności odbioru szeptu z odległości sześciu metrów [2].

Charakterystyka i zastosowanie audiometrii obiektywnej

Audiometria obiektywna wykorzystuje rejestrację fizjologicznych oraz bioelektrycznych reakcji narządu słuchu i układu nerwowego na bodźce dźwiękowe. Proces ten nie wymaga współpracy ze strony pacjenta, ponieważ pomiar opiera się na analizie automatycznie generowanych odpowiedzi organizmu [1][3][4].

Główne metody audiometrii obiektywnej obejmują audiometrię impedancyjną (tympanometria), otoemisje akustyczne (OAE) oraz słuchowe potencjały wywołane (ABR/AEP). Pozwalają one nie tylko wykrywać ubytki słuchu, ale też precyzyjnie określać ich miejsce powstawania – od ślimaka po układ nerwowy [3][4]. Tympanometria dostarcza informacji o sprawności ucha środkowego, napięciu mięśnia strzemiączkowego i funkcji trąbki słuchowej, co jest nieosiągalne metodami subiektywnymi [4].

Audiometria obiektywna jest niezbędna w badaniach słuchu u niemowląt, małych dzieci, pacjentów z niepełnosprawnością intelektualną oraz wszędzie tam, gdzie nie jest możliwe uzyskanie wiarygodnej współpracy pacjenta [1][4]. Przeprowadza się ją także w szczególnych wskazaniach, m.in. diagnostyce schorzeń przewlekłych, takich jak wysiękowe zapalenie ucha czy otoskleroza, oraz w ocenie działania implantów słuchowych [3][4].

Porównanie i wzajemne uzupełnianie się metod

Obie metody badania słuchu – subiektywna i obiektywna – mają określone zastosowania i grupy docelowe. Audiometria subiektywna jest podstawą dla wszystkich osób zdolnych do świadomej współpracy, gdy istnieje potrzeba oceny funkcjonalnej słuchu, takich jak wyznaczenie progów słyszenia czy ocena rozumienia mowy [1][2][5].

Audiometria obiektywna, ze względu na wysoką czułość oraz specyficzność, jest natomiast kluczowa w wczesnym wykrywaniu ubytków słuchu na poziomie neurologicznym i ślimakowym u noworodków oraz osób, od których nie można oczekiwać świadomych reakcji [3][4].

Diagnostyka słuchu często wymaga zastosowania obu rodzajów badań – wyniki audiometrii subiektywnej mogą być weryfikowane obiektywnymi pomiarami elektrycznych lub mechanicznych odpowiedzi układu słuchowego [1][3]. Integracja obu podejść pozwala uniknąć błędów interpretacyjnych i zwiększa skuteczność wykrywania oraz różnicowania przyczyn niedosłuchu.

Nowoczesne trendy i rozwój metod audiometrii obiektywnej

Współczesna audiometria obiektywna dynamicznie się rozwija, szczególnie w kierunku badania słuchu elektrycznego u pacjentów korzystających z implantów ślimakowych [3]. Nowe technologie umożliwiają dokładniejszą ocenę działania urządzeń implantowanych oraz optymalizację parametrów ich pracy, nawet przy całkowitym braku współpracy pacjenta.

Niemożliwe do uzyskania w sposób subiektywny dane z badań takich jak OAE czy AEP pozwalają na skuteczną ocenę stanu ślimaka i drogi słuchowej, otwierając nowe możliwości w kontrolowaniu skuteczności leczenia i rehabilitacji słuchu [3][4]. Audiometria impedancyjna nadal pozostaje podstawową metodą oceny funkcji ucha środkowego, a jej zastosowanie jest nieocenione zwłaszcza w wykrywaniu powikłań oraz zapalnych schorzeń ucha [4].

Znaczenie wyboru odpowiedniej metody badania słuchu

Decyzja o wykorzystaniu audiometrii subiektywnej lub obiektywnej wynika z indywidualnych cech pacjenta, wieku, stanu neurologicznego oraz oczekiwanego celu diagnostycznego. Optymalny proces diagnostyczny opiera się na harmonijnym połączeniu obu rodzajów badań – subiektywnej oceny percepcji dźwięku oraz obiektywnych analiz bioelektrycznych i mechanicznych odpowiedzi organizmu [1][3][4].

Dzięki temu diagnostyka słuchu zyskuje wysoką precyzję zarówno u małych dzieci, jak i u osób dorosłych, co daje realną szansę na skuteczne wykrywanie, różnicowanie i leczenie zaburzeń słuchu.

Podsumowanie

Audiometria subiektywna polega na czynnej współpracy pacjenta i służy głównie do wyznaczania progu słyszenia i oceny percepcji dźwięków u osób zdolnych do świadomej reakcji [1][2][5]. Audiometria obiektywna opiera się na bezpośrednich pomiarach fizjologicznych i bioelektrycznych reakcji układu słuchowego, jest niezbędna u niemowląt, osób niemogących współpracować oraz w diagnostyce specjalistycznej – na przykład podczas oceny implantów [1][3][4]. Odpowiedni wybór metody badania umożliwia skuteczną oraz precyzyjną diagnostykę słuchu dla każdej grupy wiekowej i klinicznej.

Źródła:

• [1] https://centrumlaryngologiczne.pl/audiometria-subiektywna-a-obiektywna-roznice-i-zastosowanie/
• [2] https://www.medan-zdrowie.pl/blog/jakie-sa-roznice-miedzy-obiektywnym-a-subiektywnym-badaniem-sluchu
• [3] https://slimaczek.ifps.org.pl/metody-obiektywne-badania-sluchu-elektrycznego/
• [4] https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/181647,obiektywne-metody-badania-sluchu
• [5] https://sound.eti.pg.gda.pl/student/pp/pomiary_sluchu.pdf