Audiometria impedancyjna jest kluczową metodą diagnostyczną stosowaną do oceny funkcji ucha środkowego oraz identyfikacji wielu zaburzeń słuchu. Pozwala na obiektywną ocenę impedancji akustycznej, analizę odruchu mięśnia strzemiączkowego i ogólnej ruchomości błony bębenkowej – bezbolesnie, w bardzo krótkim czasie i bez konieczności aktywnej współpracy pacjenta [1][2][3][5].
Definicja i podstawowe założenia audiometrii impedancyjnej
Audiometria impedancyjna to metoda obiektywnego pomiaru mechanicznych właściwości ucha środkowego. Ocenia ona przede wszystkim ruchomość błony bębenkowej oraz wywołane bodźcem akustycznym odruchy mięśnia strzemiączkowego. Na wynik badania składa się także analiza przepływu dźwięku przez łańcuch kosteczek oraz funkcja trąbki słuchowej [1][2][3][5].
Podstawą jest pomiar impedancji akustycznej – oporu, jaki stawia ucho przepływającym drganiom dźwiękowym. Dzięki temu klinicysta otrzymuje precyzyjny obraz sprawności przewodzenia dźwięku przez ucho środkowe [1].
Zakres badania i stosowane procedury diagnostyczne
Standardowy protokół audiometrii impedancyjnej obejmuje trzy zasadnicze elementy: tympanometrię, pomiar odruchu strzemiączkowego oraz test drożności trąbki słuchowej (ETF) [2].
Tympanometria analizuje zakres i stopień przesunięcia błony bębenkowej w odpowiedzi na zmiany ciśnienia (od –400 do +200 daPa). Pozwala to wykryć np. obecność płynu, ujemnego ciśnienia czy sztywność układu przewodzącego [1][2].
Badanie odruchu mięśnia strzemiączkowego polega na pomiarze reakcji mięśnia na bodziec akustyczny – wskazuje na ewentualne zaburzenia nerwowo-mięśniowe lub uszkodzenie ścieżki przewodzenia dźwięku [1][5]. Pomiar progu odruchu oraz analiza czy odruch jest obecny, ułatwiają rozróżnienie rodzaju niedosłuchu.
Ocenę drożności trąbki słuchowej (ETF) wykonuje się poprzez obserwację zmian ciśnienia po wymuszonej zmianie położenia błony bębenkowej [2].
Budowa urządzenia i mechanizm działania
Aparat do audiometrii impedancyjnej (tymponametr) składa się z sondy zakończonej mikrofonem, generatorem dźwięków i pompką zmieniającą ciśnienie w przewodzie słuchowym [1][2].
W trakcie badania sonda zostaje szczelnie umieszczona w przewodzie słuchowym. Urządzenie generuje dźwięk (standardowo 226 Hz dla dorosłych, 800-1000 Hz dla dzieci), który wprawia w ruch błonę bębenkową. Mikrofon rejestruje siłę dźwięku odbitego, umożliwiając wyliczenie impedancji i podatności mechanicznej błony [1][2][5].
Badanie jest krótkie i możliwe do przeprowadzenia u niemowląt powyżej 7. miesiąca życia oraz dorosłych. Nie wymaga współpracy pacjenta, co czyni je przydatnym także w populacji pediatrycznej [3][5].
Zasady interpretacji wyników audiometrii impedancyjnej
Najważniejszymi wskaźnikami są tymponogram oraz próg odruchu strzemiączkowego. Tympanogram jest graficzną prezentacją zmian podatności błony bębenkowej przy różnych wartościach ciśnienia.
Wyróżniamy trzy główne typy tympanogramów: typ A (prawidłowy profil – norma), typ B (brak szczytu – obecność płynu, np. przy wysiękowym zapaleniu), typ C (ujemne ciśnienie – dysfunkcja trąbki słuchowej) [1][2].
Obecność lub brak odruchu strzemiączkowego oraz wyznaczony prog bodźca akustycznego oceniane są pod kątem stanu funkcji nerwowo-mięśniowej i kondycji układu przewodzącego [1][5].
Zastosowania kliniczne i znaczenie praktyczne
Audiometria impedancyjna wykorzystywana jest przede wszystkim w rozpoznawaniu schorzeń ucha środkowego, takich jak: wysiękowe zapalenie ucha, otoskleroza, dysfunkcja trąbki słuchowej, przerwanie łańcucha kosteczek czy porażenie nerwu twarzowego [2].
Wyniki badania mają istotne znaczenie przy planowaniu terapii, monitorowaniu leczenia i precyzyjnym doborze aparatu słuchowego [4]. Pozwalają określić, czy niedosłuch ma charakter przewodzeniowy, odbiorczy, czy mieszany, co przekłada się na skuteczność dalszej interwencji medycznej.
Podsumowanie kluczowych zasad diagnostycznych
Audiometria impedancyjna to badanie pozwalające w sposób obiektywny, szybki i nieinwazyjny określić sprawność mechanizmów przewodzenia dźwięku przez ucho środkowe i kondycję błony bębenkowej. Obejmuje analizę tympanometrii, odruchu strzemiączkowego i funkcji trąbki słuchowej. Jej wyniki mają kluczowe znaczenie w diagnozie i monitorowaniu leczenia zaburzeń słuchu [1][2][3][4][5].
Źródła:
- [1] https://pl.wikipedia.org/wiki/Audiometria_impedancyjna
- [2] https://fonetika.pl/badania-sluchu/audiometria-impedencyjna/
- [3] https://aparaty-sluchowe.info/blog/czym-jest-audiometria-impedancyjna-i-jak-przebiega-badanie/
- [4] https://www.audioservice.com/pl-pl/local-content/pl-pl/blog/audiometria-impedancyjna-co-to-jest/
- [5] https://www.swiatsluchu24.pl/audiometria-impedancyjna-przebieg-znaczenie-badania/
CentrumLaryngologiczne.pl to czołowy polski portal medyczny poświęcony zdrowiu górnych dróg oddechowych. Specjalizujemy się w przekazywaniu rzetelnej wiedzy laryngologicznej w przystępnej formie, łącząc najnowsze osiągnięcia nauki z praktycznymi potrzebami pacjentów.