Usunięcie woskowiny z ucha w gabinecie to najbezpieczniejszy i najskuteczniejszy sposób pozbycia się nadmiaru tej naturalnej substancji. Zabieg przeprowadzany jest przez laryngologa w precyzyjnych warunkach, co minimalizuje ryzyko uszkodzenia kanału słuchowego oraz likwiduje objawy zatkania ucha, takie jak dyskomfort czy ubytek słuchu [1][3].
Dlaczego woskowina powstaje i kiedy usuwać ją profesjonalnie?
Woskowina uszna spełnia ważną funkcję ochronną, nawilżającą i bakteriobójczą w przewodzie słuchowym. Jej zadaniem jest zabezpieczanie delikatnego nabłonka przed czynnikami zewnętrznymi, a także samoistne usuwanie zanieczyszczeń [1][3]. Jednak u niektórych osób może dojść do nadmiernego gromadzenia się woskowiny, szczególnie przy zwężeniu przewodu słuchowego, stosowaniu aparatów słuchowych, pracy w zakurzonym środowisku czy nieprawidłowej higienie [3].
Profesjonalny zabieg usuwania woskowiny jest zalecany w przypadku zatkania ucha, uczucia zalegania, pogorszenia słuchu, szumu usznego lub bólu [1][3]. Samodzielne próby usuwania woskowiny – np. patyczkami higienicznymi – są niebezpieczne i mogą pogorszyć stan ucha poprzez wepchnięcie woskowiny głębiej lub uszkodzenie skóry kanału [3].
Jak wygląda usunięcie woskowiny w gabinecie lekarskim?
W gabinecie laryngologicznym istnieje kilka skutecznych i bezpiecznych technik usuwania woskowiny. Lekarz, korzystając z kontroli wzrokowej (najczęściej mikroskopu), dobiera odpowiednią metodę, biorąc pod uwagę twardość i objętość zalegającego czopu woskowinowego oraz stan przewodu słuchowego [1][2][3].
Najpowszechniejsze metody to: płukanie ucha (irygacja), mikrosukcja (ssak pod mikroskopem) oraz ręczne usuwanie narzędziami (np. haczykami, pętlami, łyżeczkami) [1][2][4].
Płukanie ucha (irygacja) – przebieg zabiegu
Podczas płukania ucha lekarz odciąga małżowinę, prostując przewód słuchowy w celu ułatwienia dojścia strumienia wody. Następnie za pomocą specjalnej strzykawki lub irygatora wprowadza ciepły strumień wody pod kontrolą wzrokową. Strumień pod odpowiednim ciśnieniem rozbija i wypłukuje woskowinę z przewodu [4].
Zabieg jest krótki, zwykle bezbolesny, choć pacjent może odczuwać lekki dyskomfort lub łaskotanie. Po usunięciu woskowiny ucho zostaje delikatnie osuszone, a pacjent już po kilku minutach wraca do normalnych zajęć [4][5].
Mikrosukcja – precyzyjna i mało inwazyjna metoda
Mikrosukcja polega na wykorzystaniu mikroskopu oraz delikatnego ssaka, który precyzyjnie odsysa czop woskowinowy. Lekarz dokładnie widzi cały kanał słuchowy w powiększeniu, co zwiększa bezpieczeństwo i skuteczność zabiegu [2].
Ten sposób usuwania woskowiny jest najmniej inwazyjny, nie wymaga zastosowania wody i szczególnie zalecany jest u osób po zabiegach uszu, z perforacją błony bębenkowej czy przeciwwskazaniami do płukania [2].
Ręczne usuwanie narzędziami
Ręczne usunięcie woskowiny to metoda wykonywana pod kontrolą wzrokową – najczęściej przy użyciu mikroskopu. Lekarz korzysta ze specjalnych narzędzi takich jak metalowe haczyki, pętle lub łyżeczki. Dzięki temu zabieg przebiega bardzo precyzyjnie, szczególnie przy twardych, zbetonowanych czopach lub przeszkodach anatomicznych [1][3].
Metodę tę wybiera się, gdy nie można wykonać irygacji (np. z powodu zmian błony bębenkowej) lub mikrosukcji. Czasem decyzja o technice wynika z budowy kanału czy wieku pacjenta [1][3].
Przygotowanie do zabiegu i stosowanie preparatów rozmiękczających
Gdy woskowina jest twarda i zwarta, lekarz może zalecić stosowanie preparatów rozmiękczających – kropli lub aerozoli do ucha, które pacjent aplikuje przez kilka dni przed planowanym zabiegiem. Preparaty te ułatwiają mechaniczne usunięcie woskowiny podczas irygacji lub mikrosukcji [3][4].
Mechanizm działania tego typu środków polega na zmiękczeniu oraz rozbiciu zwartej woskowiny, co wyraźnie skraca i upraszcza proces zabiegu, ograniczając tym samym czas ekspozycji kanału słuchowego na działanie narzędzi [3].
Bezpieczeństwo i odczucia podczas zabiegu
Zabieg usuwania woskowiny jest niemal zawsze bezbolesny. U niewielkiej części pacjentów pojawia się uczucie dyskomfortu lub łaskotania, rzadziej lekki, przejściowy ból [4][5].
Nie powinno się samodzielnie usuwać woskowiny w domu. Niewłaściwe czyszczenie, zwłaszcza przy użyciu patyczków higienicznych, niesie ryzyko przepchnięcia woskowiny głębiej, podrażnienia lub uszkodzenia nabłonka przewodu słuchowego [3].
Statystyka i popularność zabiegów
Usuwanie woskowiny to jedna z najczęstszych procedur wykonywanych w gabinetach lekarzy rodzinnych oraz laryngologicznych. Choć nie ma precyzyjnych danych statystycznych, zabieg jest standardową procedurą w Polsce, dostępną w każdej placówce medycznej specjalizującej się w diagnostyce i leczeniu schorzeń uszu [3][4].
Zabieg irygacji przeprowadzany jest przez lekarza lub pielęgniarkę, przy czym u dorosłych powinien odbywać się zawsze pod nadzorem medycznym [1].
Podsumowanie
Usunięcie woskowiny z ucha w gabinecie zapewnia bezpieczeństwo i skuteczność zabiegu, przy minimalnym ryzyku powikłań. Profesjonalne podejście, dobór odpowiedniej techniki oraz stosowanie preparatów rozmiękczających gwarantuje szybki powrót do komfortu słuchowego bez ryzyka uszkodzeń. Samodzielne czyszczenie jest niezalecane – w przypadku zatkania ucha warto zwrócić się do specjalisty [1][3][4][5].
Źródła:
- [1] https://www.medicover.pl/o-zdrowiu/zatkane-ucho-zalegajaca-woskowina,6514,n,192
- [2] https://www.znanylekarz.pl/uslugi-zabiegi/czyszczenie-uszu
- [3] https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/inne-zagadnienia/286540,uszy-woskowina-czop
- [4] https://www.cmpromed.pl/jak-w-rzeczywistosci-wyglada-plukanie-uszu-u-laryngologa/
- [5] https://szpitalibis.pl/154/czy-czyszczenie-uszu-u-laryngologa-boli

CentrumLaryngologiczne.pl to czołowy polski portal medyczny poświęcony zdrowiu górnych dróg oddechowych. Specjalizujemy się w przekazywaniu rzetelnej wiedzy laryngologicznej w przystępnej formie, łącząc najnowsze osiągnięcia nauki z praktycznymi potrzebami pacjentów.