Suchość w nosie to powszechny problem, objawiający się uczuciem przesuszenia błony śluzowej nosa, swędzeniem, dyskomfortem, napadami kichania, a niekiedy krwawieniami. Chociaż dolegliwość ta często wydaje się błaha, w rzeczywistości wymaga szybkiej reakcji, aby nie prowadziła do poważniejszych powikłań zdrowotnych, takich jak przewlekłe zapalenia lub zwiększona podatność na infekcje[1][2][3].
Przyczyny suchości w nosie
Główne powody występowania suchej śluzówki nosa są związane przede wszystkim z warunkami środowiskowymi. Suche powietrze, zwłaszcza w sezonie grzewczym zimą lub w klimatyzowanych pomieszczeniach, szybko obniża poziom wilgoci poniżej bezpiecznego progu 30%. Optymalna wilgotność powietrza dla zdrowej błony śluzowej wynosi między 40% a 60%[1].
Na przewlekłą suchość w nosie wpływ mają również takie czynniki jak zanieczyszczenia powietrza, dym papierosowy czy kontakt z chemikaliami. Istotną rolę odgrywają także choroby, w tym alergie, infekcje czy schorzenia autoimmunologiczne jak zespół Sjögrena. Również stosowanie niektórych leków, szczególnie sympatykomimetyków donosowych lub doustnych środków farmakologicznych, może nasilać problem przesuszenia[1][2][3][4]. Dodatkowo, hormonalne zmiany podczas ciąży czy menopauzy wpływają na nawilżenie śluzówki nosa[3][4].
Zabiegi laryngologiczne oraz urazy nosa także znajdują się na liście potencjalnych przyczyn tego schorzenia. Niedobory witamin A i z grupy B dodatkowo zaburzają funkcjonowanie śluzówek, sprzyjając ich przesuszeniu[1][4].
Objawy oraz ryzyko powikłań
Suchość w nosie przejawia się uczuciem szorstkości, pieczeniem, świądem, częstym kichaniem, a niekiedy krwawieniami z nosa. Następstwem zaburzenia funkcjonowania śluzówki jest jej pogorszenie roli ochronnej – mikrouszkodzenia i strupy sprzyjają wtórnym stanom zapalnym, jak również zwiększają podatność na infekcje bakteryjne oraz wirusowe[2][3].
Przewlekła suchość skutkuje niekiedy powstaniem zespołu pustego nosa, szczególnie po zabiegu usunięcia małżowiny nosowej. Taki stan charakteryzuje się persystującą suchością, obecnością strupów oraz wrażeniem zatkania nosa mimo drożnego przewodu[4].
Stan taki może również wtórnie powodować zapalenia zatok i gardła, znacząco pogarszając jakość życia pacjenta[2][3].
Jak zapobiegać i łagodzić suchość w nosie?
Kluczowe znaczenie ma utrzymanie optymalnej wilgotności powietrza w pomieszczeniach – poziom 40-60% pozwala na prawidłowe funkcjonowanie błony śluzowej i produkcję ochronnego śluzu[1]. Warto korzystać z nawilżaczy powietrza, szczególnie podczas sezonu grzewczego i przy długotrwałym stosowaniu klimatyzacji.
Unikanie szkodliwych czynników środowiskowych, takich jak dym papierosowy, zanieczyszczenia i chemikalia, znacząco ogranicza ryzyko przesuszenia błony śluzowej[1][3].
Istotną kwestię stanowi także kontrola przyjmowanych leków. Długotrwałe używanie sympatykomimetyków donosowych, jak ksylometazolina czy oksymetazolina, należy ograniczyć do minimum, ponieważ ich działanie obkurczające naczynia krwionośne prowadzi do zahamowania produkcji śluzu i nasilenia suchości[1][3].
Metody nawilżenia śluzówki nosa
Aby złagodzić objawy suchości, warto stosować preparaty nawilżające do nosa oparte na soli fizjologicznej lub wodzie morskiej, uzupełnione o substancje osłaniające błonę śluzową, takie jak dekspantenol. Regularne używanie takich środków wspomaga procesy regeneracyjne i przywraca naturalną barierę ochronną śluzówki[1][3].
W przypadkach przewlekłego lub nasilonego problemu niezbędna jest konsultacja lekarska, szczególnie gdy towarzyszą dolegliwościom inne objawy ze strony układu oddechowego czy ogólnoustrojowe, mogące sugerować współistnienie chorób przewlekłych lub zaburzeń hormonalnych[3][4].
Podsumowanie – co robić, gdy pojawi się suchość w nosie?
W przypadku wystąpienia suchości w nosie należy w pierwszej kolejności zadbać o odpowiednie nawilżenie powietrza w otoczeniu oraz ograniczyć ekspozycję na czynniki drażniące. Stosowanie preparatów nawilżających do nosa skutecznie łagodzi objawy i chroni śluzówkę przed dalszym uszkodzeniem. Długotrwałe lub nawrotowe dolegliwości wymagają diagnozy lekarskiej w celu wykluczenia chorób przewlekłych, niedoborów witamin czy niepożądanych efektów farmakoterapii[1][2][3][4].
Odpowiednia profilaktyka i szybka reakcja na pierwsze symptomy pozwalają ograniczyć ryzyko powikłań i utrzymać komfort oddychania na co dzień.
Źródła:
- [1] https://apteline.pl/artykuly/suchosc-w-nosie-co-pomoze-na-suchy-nos-leki-oraz-domowe-sposoby
- [2] https://rinozine.pl/blog/suchy-nos-jakie-sa-przyczyny-suchej-sluzowki-nosa/
- [3] https://recepta.pl/artykuly/suchosc-w-nosie-co-oznacza-poznaj-skuteczne-metody-walki-z-ta-uciazliwa-dolegliwoscia
- [4] https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/laryngologia/suchy-nos-przyczyny-co-oznacza-sucha-sluzowka-nosa-aa-JxSt-d4XX-x2t5.html

CentrumLaryngologiczne.pl to czołowy polski portal medyczny poświęcony zdrowiu górnych dróg oddechowych. Specjalizujemy się w przekazywaniu rzetelnej wiedzy laryngologicznej w przystępnej formie, łącząc najnowsze osiągnięcia nauki z praktycznymi potrzebami pacjentów.