Duszacy kaszel czy to covid?

Duszący kaszel to objaw, który budzi niepokój u wielu osób, zwłaszcza w kontekście pandemii COVID-19. Suchy, męczący kaszel jest jednym z kluczowych symptomów COVID-19, jednak nie jest objawem jednoznacznie potwierdzającym obecność tej choroby. Odpowiednie rozpoznanie wymaga analizy charakteru kaszlu, towarzyszących objawów oraz – często – wykonania testów diagnostycznych[1][2][3][6].

Czym charakteryzuje się kaszel w COVID-19?

Kaszel w przebiegu zakażenia SARS-CoV-2 jest najczęściej suchy i męczący. Wyróżnia się napadowym charakterem, często przypomina szczekanie, jest szorstki oraz ma chrapliwy dźwięk[1][4][5]. Może nasilać się pod wpływem czynników drażniących takich jak suchość powietrza czy zmiany temperatury. Przewlekłe podrażnienie błony śluzowej prowadzi do nawracających napadów kaszlu, czasem wywołującego odruch wymiotny lub budzącego chorego w nocy[5]. Taki kaszel zwykle trwa ponad tydzień, często przedłuża się do dwóch tygodni lub więcej, szczególnie jako kaszel poinfekcyjny[3][6].

Mokry kaszel pojawia się w COVID-19 rzadziej i często jest sygnałem rozwoju powikłań takich jak zapalenie płuc lub nadkażenia bakteryjnego[1][4][5]. W tych sytuacjach kaszel zmienia swoją charakterystykę, staje się produktywny, czyli związany z odkrztuszaniem wydzieliny. Wynika to z wypełnienia pęcherzyków płucnych płynem oraz nasilonej pracy dróg oddechowych podczas procesu zapalnego[5].

Jak odróżnić duszący kaszel w COVID-19 od innych infekcji?

COVID-19 rozpoczyna się przeważnie gwałtownie, z wyraźnym początkiem objawów takich jak suchy kaszel, ból gardła, ból głowy, zmęczenie czy zatkany nos[1][2]. W COVID-19 gorączka jest na ogół wyższa i pojawia się częściej niż w przeziębieniu[1][2]. Charakterystyczne objawy dla wcześniejszych wariantów – utrata smaku i węchu – obecnie występują rzadziej, na przykład przy wariancie Omikron, u którego dominują objawy podobne do przeziębienia, w tym suchy kaszel[2].

W przebiegu przeziębienia kaszel zazwyczaj pojawia się później, jest mokry i towarzyszy mu kichanie oraz katar. Objawy narastają stopniowo i mają łagodniejszy przebieg niż w COVID-19[1][3]. Podczas przeziębienia gorączka występuje rzadko, a duszność praktycznie się nie pojawia. Grypa natomiast obok suchego kaszlu i gorączki objawia się nagłym początkiem silnych bólów mięśni oraz ogólnym osłabieniem[1][3][6].

Rozróżnienie tych infekcji wyłącznie na podstawie objawów jest trudne. Kluczowe znaczenie mają testy antygenowe lub RT-PCR, które pozwalają na jednoznaczną identyfikację zakażenia SARS-CoV-2[6].

Mechanizm powstawania duszącego kaszlu w COVID-19

Kaszel w COVID-19 jest efektem podrażnienia dróg oddechowych przez wirusa. Sam wirus prowadzi do stanu zapalnego w obrębie błony śluzowej, co skutkuje powstawaniem napadów suchego kaszlu. Do czynników nasilających napady zalicza się suchość powietrza, intensywne zapachy czy szybkie wahania temperatury otoczenia[5].

Przy przewlekłym podrażnieniu – nawet po ustąpieniu ostrej infekcji – kaszel może się utrzymywać i mieć charakter tzw. kaszlu poinfekcyjnego[5]. Wraz z możliwymi powikłaniami zakażenia (takimi jak rozwój zapalenia płuc lub nadkażenia bakteryjnego) duszący kaszel przechodzi w formę mokrą, pojawia się odkrztuszanie wydzieliny, a ogólna duszność i zmęczenie ulegają nasileniu[4][5].

Kiedy duszący kaszel powinien zaniepokoić i co zrobić?

Duszący kaszel, który utrzymuje się dłużej niż 7 dni, nasila się, pojawia się duszność spoczynkowa lub odkrztuszanie wydzieliny o nietypowym kolorze, powinien być sygnałem do pilnej konsultacji medycznej[3][5]. Objawy takie jak bardzo wysoka gorączka, długotrwałe zmęczenie, utrzymywanie się kaszlu pomimo leczenia lub wyraźne pogorszenie stanu zdrowia mogą świadczyć o powikłaniach COVID-19 lub innych poważnych infekcjach układu oddechowego[2][5].

Prawidłowa diagnostyka wymaga wykluczenia innych chorób o podobnych objawach, co możliwe jest poprzez wykonanie rozstrzygających testów antygenowych lub testów RT-PCR na obecność SARS-CoV-2[6]. W razie wątpliwości lekarz może zalecić też badania obrazowe (np. RTG klatki piersiowej) lub laboratoryjne, szczególnie przy podejrzeniu powikłań.

Podsumowanie: czy duszący kaszel oznacza COVID-19?

Duszący, suchy kaszel jest objawem typowym dla COVID-19, zwłaszcza we wczesnej fazie choroby. Jednak nie każdy taki kaszel świadczy o zakażeniu SARS-CoV-2, ponieważ przeziębienie i inne infekcje wirusowe również mogą dawać podobne dolegliwości[1][4]. Objawy towarzyszące takie jak gorączka, duszność, długotrwałe zmęczenie czy utrata smaku i węchu zwiększają prawdopodobieństwo COVID-19, ale kluczowe znaczenie w rozpoznaniu choroby mają testy diagnostyczne[6]. Charakter kaszlu, czas jego trwania oraz dynamika pojawiania się objawów mogą ukierunkować rozpoznanie, jednak pewność daje jedynie potwierdzenie laboratoryjne zakażenia[1][2][3][6].

W razie wątpliwości oraz utrzymywania się duszącego kaszlu zawsze należy skonsultować objawy z lekarzem i wykonać rekomendowane testy, szczególnie w okresie zwiększonej zachorowalności na COVID-19.

Źródła:

• [1] https://www.aptelia.pl/czytelnia/a1008-Przeziebienie_grypa_alergia_a_moze_COVID-19__jak_je_odroznic
• [2] http://pacjent.gov.pl/aktualnosc/przeziebienie-grypa-czy-covid-19-jak-rozpoznac
• [3] https://szczepienia.pzh.gov.pl/faq/jakie-sa-objawy-przeziebienia-grypy-i-covid-19/
• [4] https://www.medonet.pl/zdrowie/pytania-do-lekarzy,jaki-kaszel-swiadczy-o-koronawirusie–lekarz-tlumaczy-roznice,artykul,72926371.html
• [5] https://diag.pl/pacjent/artykuly/kaszel-covidowy-diagnostyka-i-postepowanie/
• [6] https://www.doz.pl/czytelnia/a15009-Przeziebienie_grypa_alergia_czy_COVID-19_Jak_je_od_siebie_odroznic