Co na gardło przy refluksie wybrać, by złagodzić dolegliwości?

Refluks krtaniowo-gardłowy stanowi coraz częstszą przyczynę bólu i pieczenia gardła. Cofanie się kwaśnej treści żołądkowej prowadzi do podrażnienia błony śluzowej, utrzymujących się dolegliwości gardłowych oraz kaszlu. Skuteczne łagodzenie objawów wymaga dobrania odpowiednich preparatów, które neutralizują kwas, chronią śluzówkę i hamują proces zapalny [2][3].

Dlaczego pojawiają się dolegliwości gardła przy refluksie?

Główną przyczyną podrażnienia gardła przy refluksie jest osłabienie dolnego zwieracza przełyku (LES). Jego niewydolność umożliwia cofanie się soku żołądkowego do przełyku oraz wyższych odcinków układu pokarmowego, prowadząc do uszkodzenia śluzówki gardła i krtani [1][2]. Objawia się to uczuciem pieczenia, bólem, chrypką i przewlekłym kaszlem, nawet bez innych cech infekcji [2][3].

Dokuczliwe objawy nasilają się zwłaszcza po obfitych, ciężkostrawnych posiłkach oraz w pozycji leżącej. Właściwa diagnoza wykluczająca inne schorzenia gardła pozwala wdrożyć leczenie skupione na neutralizacji kwasu i regeneracji uszkodzonej śluzówki [2].

Najskuteczniejsze preparaty na gardło przy refluksie

Podstawowa zasada terapii refluksu gardłowego to ochrona śluzówki i zahamowanie cofaniu się kwaśnej treści żołądkowej [2]. Wśród leków i suplementów największe znaczenie mają:

• Leki zobojętniające kwas solny – działają poprzez neutralizację kwaśnej treści, zapewniając szybkie, chociaż krótkotrwałe złagodzenie pieczenia i bólu gardła. Zawierają sole wapnia, glinu lub magnezu, które łagodzą objawy, ale nie zabezpieczają przed ponownym uszkadzaniem błony śluzowej [2].
• Alginiany – tworzą na powierzchni żołądka barierę mechaniczną. Zmniejszają ryzyko cofania się treści pokarmowej i skutecznie redukują epizody drażnienia błony śluzowej przełyku oraz gardła [2].
• Środki powlekające błonę śluzową – kwas hialuronowy czy siarczan chondroityny wspomagają gojenie oraz stabilizują miejscową barierę ochronną, łagodząc objawy podrażnienia [2].
• Inhibitory pompy protonowej (IPP) – takie jak ezomeprazol, obniżają poziom wydzielanego kwasu solnego, co daje czas błonie śluzowej na regenerację i zmniejsza nasilenie dolegliwości gardłowych [5].
• Melatonina – suplement, który nie tylko poprawia napięcie LES, ale też działa ochronnie na błonę śluzową. Może być skutecznym elementem wspomagającym leczenie zwłaszcza przy przewlekłych objawach [1].

Rola melatoniny w łagodzeniu refluksu gardłowego

Melatonina, stosowana w dawce 3 mg na noc, wykazuje poprawę funkcji dolnego zwieracza przełyku oraz wspiera regenerację śluzówki. Badania wykazały, że już po 4 tygodniach stosowania ponad połowa pacjentów zgłaszała wycofanie objawów zgagi, zaś po 8 tygodniach korzystne efekty zauważono u wszystkich uczestników badania [1].

Działanie melatoniny jest wielokierunkowe – nie tylko wzmacnia barierę LES, ale także zmniejsza stany zapalne, ma właściwości antyoksydacyjne i współdziała z klasycznymi lekami IPP [1].

Kiedy wybrać leki zobojętniające, a kiedy alginiany?

Leki zobojętniające oraz alginiany wykazują szybki, ale krótkotrwały efekt. Stosuje się je przy nagłym nasileniu pieczenia gardła lub do czasu uzyskania poprawy po włączeniu leków bardziej długofalowych, jak inhibitory pompy protonowej [2].

Alginiany mają przewagę w postaci mechanicznej ochrony – tworzą barierę na powierzchni żołądka, która utrudnia przedostanie się kwasu w kierunku gardła. Ich stosowanie zaleca się zwłaszcza wtedy, gdy objawy pojawiają się po posiłkach bądź w nocy [2].

Znaczenie inhibitorów pompy protonowej

Inhibitory pompy protonowej, jak ezomeprazol (obecny w preparatach takich jak Mesopral), są skutecznym rozwiązaniem długoterminowym w leczeniu refluksu. Ich działanie polega na blokowaniu wydzielania kwasu żołądkowego, co pozwala na efektywne gojenie się śluzówki oraz wyciszenie objawów [5].

Stosowanie IPP u dorosłych i młodzieży od 12. roku życia rekomendowane jest przy przewlekłych lub nawrotowych dolegliwościach refluksowych. Leki te powinny być stosowane przez określony czas pod kontrolą lekarza [5].

Środki powlekające jako wsparcie dla gardła

Preparaty zawierające kwas hialuronowy i siarczan chondroityny łączą się z błoną śluzową gardła, tworząc warstwę ochronną. Tak powstała powłoka minimalizuje podrażnianie przez kwaśną treść, przyspiesza regenerację i łagodzi przewlekły dyskomfort [2].

Zastosowanie środków powlekających jest szczególnie korzystne u osób z nawracającym bólem gardła, u których objawy utrzymują się mimo leczenia farmakologicznego, a współwystępują także objawy przewlekłego kaszlu czy chrypki [2][3].

Znaczenie diety i modyfikacji stylu życia w leczeniu refluksu gardłowego

Leczenie preparatami farmakologicznymi musi być skojarzone ze zmianami w stylu życia. Ograniczenie spożycia tłustych, ciężkostrawnych, słodkich i gazowanych pokarmów, rezygnacja z leżenia po posiłku i zadbanie o regularną aktywność fizyczną znacząco wpływają na łagodzenie objawów [3].

Zarówno doraźne preparaty, jak i leki długoterminowe wykazują najwyższą skuteczność w połączeniu z odpowiednimi nawykami dietetycznymi oraz unikaniem czynników nasilających refluks [3].

Podsumowanie – co na gardło przy refluksie wybrać?

Najlepszym wyborem są preparaty zobojętniające kwas, alginiany, środki powlekające błonę śluzową oraz inhibitory pompy protonowej – stosowane zgodnie z zaleceniami lekarza. Warto również rozważyć włączenie melatoniny jako wsparcia dla leczenia farmakologicznego i profilaktyki uszkodzeń gardła [1][2][5].

Dobre rezultaty daje połączenie leczenia farmakologicznego z modyfikacją diety i nawyków życiowych. Tylko takie całościowe podejście zapewnia skuteczną ochronę gardła i długoterminowe złagodzenie dolegliwości.

Źródła:

1. https://www.youtube.com/watch?v=S2bZbTe7Q3I
2. https://receptomat.pl/post/re/refluks-krtaniowo-gardlowy
3. https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/wywiady/272791,refluks-bez-zgagi
4. https://www.wapteka.pl/porady/co-na-refluks-zestawienie-najskuteczniejszych-produktow/
5. https://www.cefarm24.pl/czytelnia/wiedza-o-lekach/mesopral-na-refluks-jak-dziala-i-jak-go-dawkowac/