Badanie ABR (Auditory Brainstem Response) to nieinwazyjna metoda rejestracji słuchowych potencjałów wywołanych w pniu mózgu. Główną wartość ma ocena stanu drogi słuchowej oraz diagnostyka różnych rodzajów niedosłuchu. Prawidłowa interpretacja wyniku ma kluczowe znaczenie dla wyboru dalszych kroków diagnostycznych lub terapeutycznych [1][3][4].
Co pokazują wyniki ABR?
Wynik badania ABR to wykres oznaczony falami I–V. Każda z nich odnosi się do kolejnych struktur drogi słuchowej: fala I odzwierciedla aktywność nerwu słuchowego (część dystalna), fala II – nerwu słuchowego (część proksymalna), fala III – jąder ślimakowych, fala IV – zespołu oliwki górnej, a fala V – wstęgi bocznej. Oznaczenie i obecność każdej fali stanowi punkt wyjścia do analizy [1][2].
Każda fala pojawia się w określonym czasie (latencji) po podaniu bodźca akustycznego, a ich amplitudy określają siłę sygnału. Nieprawidłowości w pojawieniu się, długości latencji lub odstępach między falami (interlatencjach), a także znaczne różnice w amplitudzie, sygnalizują schorzenia słuchu lub nieprawidłowości neurologiczne [2][4].
Jak odczytać i zinterpretować wynik ABR?
Odczyt wykresu ABR wymaga analizy szeregu parametrów – latencji, amplitud oraz próg słyszenia.
Latencja fali I wynosi zwykle ok. 1,5 ms, zaś latencja fali V ok. 5,5 ms. Istotnym aspektem są również wartości odstępów czasowych między falami, uzależnione od wieku i stanu pacjenta [2].
Obecność wszystkich fal z prawidłowymi latencjami i amplitudami świadczy o prawidłowej funkcji drogi słuchowej. Opóźnienie, brak fal bądź obniżenie amplitud sugerują lokalizację i charakter zaburzenia: od ubytku słuchu odbiorczego lub przewodzeniowego, przez uszkodzenie nerwu słuchowego, aż po zmiany w obrębie pnia mózgu [1][3].
Zasadnicze znaczenie ma też porównanie wyników pomiędzy obiema stronami głowy – asymetria latencji lub brak odpowiadającej fali może być objawem jednostronnego uszkodzenia lub guza nerwu słuchowego [1][2][4].
Wynik próg słyszenia określa minimalną głośność dźwięku, przy której jeszcze rejestruje się odpowiedź. Pozwala to ustalić stopień niedosłuchu – czy dźwięk jest odbierany prawidłowo, czy konieczne jest zastosowanie pomocy słuchowych [3][4][5].
Na co zwrócić uwagę analizując ABR?
Przeglądając wynik ABR, istotne jest, aby skoncentrować się na kilku kluczowych elementach:
- Latencje fal I–V i odstępy między nimi – analiza ich wartości pozwala identyfikować zaburzenia nerwowe i zmiany patologiczne.
- Amplitudy fal – obniżone amplitudy mogą potwierdzać patologię w obrębie drogi słuchowej.
- Porównanie wyników obu uszu – służy wykrywaniu asymetrii i ocenianiu lokalizacji uszkodzenia [2][3].
- Obecność wszystkich fal – brak którejkolwiek z nich, szczególnie przy obecnych objawach klinicznych, to potencjalny sygnał zagrożenia.
Aktualnie stosowane techniki umożliwiają precyzyjną analizę nawet w populacji noworodków, niemowląt, czy osób niezdolnych do klasycznych testów słuchu. Nieliczne badania, jak ABR, pozwalają na tak obiektywną ocenę funkcji słuchu bez konieczności aktywnej współpracy pacjenta [3][4][5].
Kiedy wynik ABR wymaga szczególnej konsultacji?
Interpretacja wyników ABR powinna zostać zawsze przeprowadzona przez doświadczonego specjalistę – audiologa lub otorynolaryngologa. Nieprawidłowości, takie jak wydłużona latencja, brak lub zniekształcenie fal, wskazują na konieczność dalszej pogłębionej diagnostyki. Specjalista decyduje o kolejnych krokach: badaniach obrazowych, leczeniu lub wdrożeniu aparatów słuchowych [1][2][3].
Czas oczekiwania na oficjalny opis wyniku przez lekarza wynosi zazwyczaj od kilku dni do około dwóch tygodni. To okres, w którym wynik podlega kompleksowej analizie [1][2].
Zastosowanie ABR i znaczenie badania
ABR znajduje szerokie zastosowanie również w diagnostyce niedosłuchu u noworodków, niemowląt, osób starszych, przy podejrzeniu guza nerwu słuchowego, zaburzeń równowagi czy szumów usznych. Badanie jest wysoce cenione za obiektywność i wysoką dokładność diagnostyczną, szczególnie w przypadkach, gdy klasyczne metody testowe są niewykonalne [3][4][5].
Koszt wykonania badania ABR w Polsce to zazwyczaj 200–600 zł. ABR łączy funkcjonalną analizę układu nerwowego z oceną słuchu, pozwalając na różnicowanie przyczyn niedosłuchu (obwodowych i ośrodkowych) [1].
Podsumowanie kluczowych informacji
Wyniki ABR przedstawione są w formie wykresu z falami I–V, gdzie latencje i amplitudy każdej fali dostarczają precyzyjnych danych o stanie drogi słuchowej. Odczyt wymaga szczegółowej analizy przez specjalistę, a uzyskane dane są podstawą do dalszych decyzji diagnostycznych i leczniczych. Badanie jest niezastąpione przy braku możliwości obiektywnej współpracy z pacjentem i cechuje się wysoką rzetelnością oceny [1][3][5].
Źródła:
- [1] https://portal.abczdrowie.pl/badanie-abr/6955718997608960a
- [2] https://www.audika.pl/blog/badanie-abr
- [3] https://www.amilaut.pl/abc-na-temat-badania-bera-badanie-sluchu-abr/
- [4] https://fonetika.pl/badanie-abr/
- [5] https://www.medme.pl/artykuly/badanie-abr-na-czym-polega-i-u-kogo-sie-je-przeprowadza,69962.html
CentrumLaryngologiczne.pl to czołowy polski portal medyczny poświęcony zdrowiu górnych dróg oddechowych. Specjalizujemy się w przekazywaniu rzetelnej wiedzy laryngologicznej w przystępnej formie, łącząc najnowsze osiągnięcia nauki z praktycznymi potrzebami pacjentów.