Angina czy zawsze gorączka musi się pojawić?

Angina jest jedną z najczęstszych ostrych infekcji gardła i migdałków, jednak wbrew powszechnej opinii gorączka nie jest objawem obowiązkowym w przebiegu tej choroby. Zarówno dzieci, jak i dorośli mogą przechodzić anginę bez wzrostu temperatury ciała [1][2][4]. Ta charakterystyczna cecha wywołuje wątpliwości zarówno u pacjentów, jak i lekarzy, dlatego zrozumienie związków między rodzajem anginy a obecnością gorączki jest kluczowe dla trafnej diagnozy oraz właściwego leczenia.

Czy gorączka musi wystąpić przy anginie?

Główną cechą odróżniającą anginę od innych infekcji gardła jest silny, nagły ból gardła oraz obecność problemów z przełykaniem, jednak wysoka temperatura nie jest objawem obligatoryjnym. W typowym przebiegu anginy bakteryjnej gorączka pojawia się u większości pacjentów i często przekracza 38°C [2][4], lecz praktyka pokazuje, że mogą zdarzyć się przypadki bez gorączki. Angina wirusowa natomiast częściej przebiega łagodniej i większość chorych nie doświadcza gorączki lub obserwuje jedynie stany podgorączkowe [2][3][4].

Brak gorączki w anginie może wynikać ze skutecznej kontroli infekcji przez układ odpornościowy, a także dotyczyć szczególnych grup wiekowych lub przypadków o mniej burzliwym przebiegu klinicznym [1][4]. U dzieci i dorosłych z częściowo sprawnym mechanizmem obronnym lub przy łagodniejszej kolonizacji bakterii możliwa jest angina bez istotnego wzrostu temperatury.

Objawy różnicujące anginę bakteryjną i wirusową

W diagnostyce najistotniejsze są objawy kliniczne. Angina bakteryjna poza nagłym bólem gardła i wysoką gorączką może dawać naloty ropne na migdałkach oraz powiększone węzły chłonne szyi [2][4]. To właśnie te objawy najczęściej świadczą o etiologii bakteryjnej oraz konieczności antybiotykoterapii [1][3][4].

Angina wirusowa wyróżnia się obecnością dodatkowych objawów takich jak katar, kaszel, ogólne rozbicie oraz tylko niewielkie podniesienie temperatury lub jej brak. Naloty na migdałkach pojawiają się rzadko, a głównym objawem jest umiarkowany ból gardła [2][3].

Znaczenie gorączki w diagnostyce i leczeniu

Choć gorączka jest bardzo częsta w bakteryjnej postaci anginy, jej brak nie wyklucza infekcji wymagającej antybiotyków [1][4]. Kluczowe jest przeprowadzenie diagnostyki różnicowej na podstawie zestawu wszystkich objawów – obecności nalotów, powiększonych węzłów, wieku pacjenta, intensywności bólu oraz reakcji na leczenie objawowe [2][4].

W przypadkach o łagodnym przebiegu, bez wysokiej gorączki lub przy podejrzeniu etiologii wirusowej, dominuje leczenie objawowe. Antybiotyki są zarezerwowane wyłącznie dla potwierdzonych postaci anginy bakteryjnej, co ogranicza ryzyko nadmiernego stosowania tych leków oraz narastania oporności bakterii [1][4].

Mechanizmy patofizjologiczne – skąd różnice w objawach?

Angina bakteryjna to infekcja o intensywnym przebiegu, wywołana głównie przez paciorkowce. Bakterie osiedlają się na błonach śluzowych gardła, wywołują miejscowy silny stan zapalny, naciek tkanek, tworzenie ropnych nalotów oraz uruchamiają reakcję systemową organizmu w postaci wysokiej gorączki [1][2][4].

W postaci wirusowej infekcja ogranicza się przeważnie do powierzchownych warstw śluzówki, objawy są łagodniejsze, rzadko dochodzi do znaczącego wzrostu temperatury. Dodatkowo, towarzyszące objawy ze strony innych części układu oddechowego, jak katar czy kaszel, odróżniają je od bakteryjnego zakażenia gardła [3][4].

Intensywność gorączki jest więc zależna od rodzaju patogenu oraz reakcji układu odpornościowego na infekcję – im silniejsza walka z bakteriami, tym wyraźniejsza reakcja w postaci wysokiej gorączki. Jednak skuteczny układ immunologiczny lub mniejsze nasilenie zakażenia mogą sprawić, że angina przebiega bez gorączki [1][4].

Angina bez gorączki – na co zwrócić uwagę?

Każdorazowo angina bez gorączki powinna zostać poddana wnikliwej ocenie lekarskiej. Dopuszczalny jest taki przebieg, zwłaszcza u osób z dobrą odpornością oraz w przypadkach niepełnego lub zniszczonego florą bakteryjną gardła. Nawet bez wzrostu temperatury mogą wystąpić groźne powikłania bakteryjne, jeśli infekcja nie zostanie odpowiednio rozpoznana i wyleczona [1][2][4].

Podstawą zawsze pozostaje ocena całościowego obrazu klinicznego, a nie poleganie wyłącznie na obecności lub braku gorączki. To pozwala na efektywne różnicowanie i wybór odpowiedniego leczenia – objawowego lub antybiotykoterapii [1][4].

Podsumowanie – angina nie zawsze z gorączką

Angina, choć w klasycznej postaci bakteryjnej najczęściej wiąże się z wysoką gorączką, może przebiegać całkowicie bez tego objawu, zarówno u dzieci, jak i dorosłych [1][2][4]. Gorączka nie jest warunkiem rozpoznania anginy – najważniejsze to ocenić pełen zespół objawów i odpowiednio różnicować między infekcją wirusową a bakteryjną. Brak gorączki wymaga szczególnej czujności diagnostycznej, zwłaszcza w kontekście możliwej konieczności antybiotykoterapii.

Źródła:

1. https://bioaronsystem.pl/angina-ropna-przyczyny-objawy-leczenie/
2. https://aptekadlarodziny.pl/artykuly/zapalenie-gardla-a-angina-roznice-leczenie
3. https://www.chlorchinaldin.pl/angina-bakteryjna-przyczyny-objawy-leczenie-powiklania/
4. https://receptomat.pl/post/ga/angina-paciorkowcowa-bakteryjna